Actieplan toekomstgericht HWBP
Een flink aantal dijken, sluizen en gemalen is de afgelopen tien jaar binnen de alliantie HWBP versterkt. Met dank aan alle dijkwerkers die eraan bijdroegen. Een prestatie van formaat. En de werkzaamheden in het hele land nemen toe. In 2024 was circa 11% van de opgave gerealiseerd. Met veel energie gaat het HWBP hiermee door, ondanks dat de uitdagingen toenemen.
Zo bleek uit het Landelijk Veiligheidsbeeld in 2023 dat de geschatte totale versterkingsopgave mogelijk fors zou groeien. Ook zijn de uitvoeringskosten in de afgelopen tien jaar gestegen. Daarnaast is het gezamenlijke tempo van uitvoering tot nu toe lager dan gepland. Terwijl 2050 als mijlpaal blijft staan.
Wat er gaat gebeuren
Om deze zaken op tijd te ondervangen werken de 21 waterschappen en het rijk aan het Actieplan Toekomstgericht HWBP. We verwerven meer inzichten en bespreken ze tijdens alliantiegesprekken en een werkconferentie. Op basis daarvan maken we nieuwe afspraken.
In dit Actieplan toekomstgericht HWBP wordt voorgesteld om in te zetten op uitbreiding van de financiering en het verbeteren van de prestaties van de alliantie. Dit gebeurt in eerste instantie door de totale versterkingsopgave tot 2050 scherper in te schatten.
Daarna zoeken we methodes om realistischer te plannen en te voorkomen dat dijkversterkingsprojecten vertragen of onnodig duur worden. Vervolgens bespreken we hoe we als alliantie gezamenlijke keuzes maken die de uitvoering van het programma ondersteunen. Het zogenoemde ‘best for program’.
Het Actieplan bevat voeding voor de ‘herijking’ van het HWBP. In het hoofdlijnenakkoord van mei 2024 schreven de coalitiepartijen immers: ‘Het Hoogwaterbeschermingsprogramma wordt herijkt om te borgen dat onze dijken ook in de toekomst voldoende en tijdig bescherming bieden’. In het Actieplan zaten al activiteiten die deze ambitie ondersteunen.
Hoe we het opbouwen
We hebben de komende twee jaar drie werksporen ingericht.
2024
In 2024 verzamelen we meer inzichten. Onder andere over de omvang van het programma. Daarnaast richten we ons onder meer op de kostenontwikkelingen voor de periode 2030-2036 en hoe we projecten ondermeer slimmer en sneller kunnen realiseren.
2025
In 2025 bespreken we de bestuurlijke en beleidsmatige keuzes met alle beslisbevoegden in het HWBP. Verder bereiden we de besluitvorming in de alliantie voor en richten we ons op de lange termijn. In dit proces nemen we de mogelijke aanpassingen in wat sinds kort de omgevingswet heet (voorheen Waterwet), wijzigingen in de subsidieregeling en de veranderde werkwijze mee.
Voorlopers
Het Actieplan toekomstgericht HWBP is een vervolg op ‘Route naar een sterke alliantie en stabiel programma’ (HWBP realistisch en betrouwbaar te maken) en het rapport Advies Lange Termijn Programmering (prognose voor het programma tot 2050 actualiseren en met interventies komen om het programma bij te stellen). In het Actieplan zijn eerdere initiatieven opgenomen om het tempo te verhogen, het HWBP verder te financieren en de opgave scherp te bepalen.
Focus
Het Actieplan toekomstgericht HWBP heeft een scherpe focus:
- Financiële ruimte creëren. Zowel voor de middellange termijn (op stoom blijven) als de lange termijn (nog niet geprogrammeerde deel opgave);
- Scherper in beeld krijgen van de versterkingsopgave tot 2050. Dat gebeurt op basis van de eisen in LBO-1 en nieuwe beoordelingsrondes (uitharden van de cijfers in kilometers en kosten);
- Opties onderzoeken om het tempo in de uitvoering van de versterkingsopgave op te voeren;
- Het analyseren van de uitvoeringskaders, de werkwijze van het HWBP en de uitgangspunten in de veiligheidsketen die effect hebben op de versterkingsopgave.
Uit deze focus zijn de hoofddoelen bepaald. Vanuit die hoofddoelen werden drie werksporen ingericht. Deze werden verder uitgewerkt in een marsroute.
Ja, het is een grote uitdaging. De 21 waterschappen en Rijkswaterstaat vormen samen het HWBP. We houden het tempo erin. Want morgen begint al snel. Samen gaan we de dijken in Nederland versterken om de volgende generatie ook tegen overstromingen te beschermen.
De volgende mijlpaal
Hier plaatsen we regelmatig een nieuw resultaat of belangrijke gebeurtenis.