“Het is goed om vroeg aan te geven dat nieuwe inzichten gevolgen kunnen hebben”
Bij de versterking van de Grebbedijk is bewust gekozen voor een gebiedsproces. Daardoor zitten Katrien Bijl en Nicole Bakkum sinds de planuitwerking om tafel met zeven partners. Allemaal met andere belangen, maar ze stemmen hun ambities optimaal af.
Het gaat om een relatief klein stuk dijk met een hoge norm. “We zeggen altijd dat het een korte dijk is met een groot belang”, zegt Nicole. “Als het misgaat, hebben we natte voeten tot Amersfoort.”
Eind 2021 was Katrien ambtelijk opdrachtgever van het project. Ze is net als Nicole sinds de planuitwerking betrokken. “We hebben gekozen voor een gebiedsproces omdat er ook ambities lagen vanuit de verschillende gebiedspartners. Naast de provincies Gelderland en Utrecht zijn de gemeenten Rhenen en Wageningen betrokken, net als Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en Utrechts Landschap. Het leek alle partijen verstandig om samen op te trekken en niet naast elkaar te gaan werken.”
“Afstemming is essentieel, omdat ambities elkaar anders tegenwerken”, vertelt Nicole. “Zo zijn sommige partners grondeigenaar en anderen niet. Ook zijn er verschillen in financiering en heeft niet iedereen de rol van bevoegd gezag. We hebben een hele boom opgetuigd in het proces van besluitvorming en opdrachtgeverschap, waarbij we elkaar scherp houden op de rollen meedenken, meeweten en meebeslissen.”
Aanpassingen
Tijdens de planuitwerking zorgden nieuwe rekenmodellen voor aanpassingen in de waterveiligheidsopgave bij Rhenen. Nicole: “We dachten tijdens de verkenning dat we de opgave daar konden realiseren door een oud verdedigingswerk - het Hoornwerk - rond de kering op te hogen en als golfbreker te laten fungeren. Door nieuwe gegevens bleek die opgave er echter toch niet te zijn. De ambitie was om het Hoornwerk op te hogen voor de waterveiligheid én het monument in ere te herstellen. Nu het eerste niet nodig is, moeten we opnieuw kijken hoe om te gaan met dit rijksmonument. Vooral in de financiering.”
Katrien: “Meestal ben je blij als er geen waterveiligheidsopgave is, maar nu had dat gevolgen voor de gebiedsambities. We hebben hiervan geleerd dat het goed is om vroegtijdig aan te geven dat nieuwe inzichten gevolgen kunnen hebben.” Daarnaast kan het voor het houden van tempo goed zijn om toch naar losse onderdelen te kijken. Katrien: “Integrale ontwerpoverleggen zijn goed, maar soms kun je beter focussen op één stuk met alleen de betrokken partijen om verder te komen.”
Verwachtingen
Nog een les: eerder duidelijk zijn over verwachtingen. Nicole: “We hebben de omgeving vroegtijdig betrokken en alle initiatieven opgehaald. Dat werd zeer gewaardeerd, maar daarmee schep je ook verwachtingen. Als je iets toch niet kunt doen, dan wordt dat gezien als falen. Je moet uitleggen dat er nog van alles kan veranderen en dit kan voor vertraging zorgen.”
Als directielid staat Katrien nu meer op afstand en kan zij projecten vergelijken. “Wat me bij dit project opvalt, is de enorme betrokkenheid. Natuurlijk waren er ook strubbelingen, maar het is bijzonder zoals iedereen gecommitteerd is om het gebied mooier te maken. Dijkversterkingsprojecten zijn vaak vooral een feestje van het waterschap, maar hier nemen we andere ambities echt mee. Door de vroege samenwerking houd je elkaar ook vast als het tegenzit. Het team kijkt breed en verder dan hun eigen belang.”
“Dijkversterkingsprojecten zijn vaak vooral een feestje van het waterschap, maar hier nemen we andere ambities echt mee”