“We leren misschien wel het meeste in de informele setting”

Spreiden én opknippen. Zo maakt Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) het groeiende aantal dijkversterkingsprojecten hanteerbaar. Cor Beekmans en Dick van Pijkeren lichten de (lerende) aanpak toe en staan stil bij de gebiedsbenadering voor Veilige Vecht.

Bij de laatste beoordeling in 2022 kwam er weer ruim 20 kilometer afgekeurde dijk bij. In totaal heeft het waterschap nu zo’n 220 kilometer te versterken. De impact van grote projecten is enorm, vertelt programmamanager Cor Beekmans. “Op de piek werkten er 120 mensen fulltime aan één dijkversterking, Zwolle - Olst. Ter vergelijking: dat is gewoon een bedrijf waarvoor je een ondernemersraad nodig hebt.”

Het waterschap had al een meerjarenprogramma tot 2045 waarin de projecten gespreid zijn in de tijd. Cor: “Er loopt dan steeds een project voor op het volgende project en op die manier kun je de lessen goed doorgeven. Maar er was meer nodig: naast spreiding ook kleinere projecten.” De 30 kilometer voor Veilige Vecht bijvoorbeeld, is opgeknipt in stukken van 20 en 10 kilometer. Dick ziet als projectmanager de voordelen. “Met een compacter team kun je uniformer handelen naar de omgeving, wat heel belangrijk is met zoveel actoren. En het omgevingsteam staat in een veel directere verbinding met de stakeholders.” Voor de medewerkers is dat ook fijner. “Je wordt tenslotte geen omgevingsmanager om alleen manager te zijn over de omgevingsmanagers.”

Samen huilen, lachen en leren

Naast spreiden en opknippen heeft WDODelta de bestaande programma-aanpak een tandje opgeschroefd. Cor: “De projectmanagers wisselen nog intensiever kennis uit. Momenteel zijn het er vijf en dat vind ik een goede omvang om samen te reflecteren.” Dick: “We komen zo’n twee keer per week bij elkaar om ergernissen en gelukzaligheden uit te wisselen. Samen huilen, lachen én leren.” Vlak voor belangrijke mijlpalen komen de collega’s uit andere projecten ook bij elkaar om ervaringen uit te wisselen, bijvoorbeeld over contractvormen of vervroegde marktbenadering. “In die informele setting leren we misschien wel het meeste. En het maakt ons werk gewoon een stuk leuker. Je kunt altijd met iemand klankborden, het is een stuk minder eenzaam.”

Uitvoeringskennis in huis halen

Veilige Vecht zit sinds juni 2024 in de planuitwerkingsfase. De verkenning is als een gebiedsproces aangevlogen. Met Waterschap Vechtstromen zijn bijvoorbeeld watersysteemmaatregelen verkend om de waterafvoer bij hoogwater te verlagen, in plaats van de dijk te verhogen. Dick: “Dat is uiteindelijk niet gelukt, omdat de hoogte-opgave verviel; de dijk moest vooral sterker. Toch is het heel waardevol geweest. We hebben namelijk veel geleerd over hoe je op grote schaal water kunt vasthouden of vertraagd afvoeren. En het mooie is dat waterschap Vechtstromen die kennis weer gebruikt voor een studie naar hun afvoersysteem.”

Het brengt Dick op de volgende les. “Met de dijkversterking als drijvende kracht in een gebiedsproces kun je vrij snel iets voor elkaar krijgen. Terwijl altijd gedacht wordt dat gebiedsprocessen heel lang duren. Omdat je concreet in een gebied aan de slag gaat, ontstaat er veel energie en identificeer je heel snel de betrokken partijen.” De les van Cor is eigenlijk meer een inzicht. Hij signaleert dat de dijkversterkingen steeds duurder worden door de enorm toegenomen omgevingscomplexiteit. “Niet de investering in de dijkverbetering is tegenwoordig leidend, maar om ‘m gemaakt te krijgen.” Een pasklare oplossing hiervoor is er niet, wel heeft Cor een praktische tip. “Zorg dat je uitvoerings- kennis zelf

“Met een compacter team kun je uniformer handelen naar de omgeving”