Grond verbeteren met soilmix
Door het HWBP-innovatieproject soilmix heaveschermen, staat de grondverbeteringstechniek weer volop in de schijnwerpers. Huub de Bruijn en Jaspers Smulders vertellen over deze techniek, waarmee het Hoogheemraadschap van Rijnland al in 2017 de IJsseldijk versterkte.
Toen de IJsseldijk niet meer bleek te voldoen aan de veiligheidsnorm, zocht Hoogheemraadschap van Rijnland naar een nieuwe manier om de dijk te verstevigen. Vanwege de slappe bodem was het lastig om een bestaande techniek toe te passen. Huub: “Traditioneel doen we bij dijken veel in de grond. Meestal maak je een betonnen wand in de grond of plaats je stalen damwanden. Als er ruimte rondom de dijk is, brengen we liever een berm aan om de dijk wat extra body te geven. Als er geen ruimte is voor bermen, kiezen we meestal voor diepe betonnen wanden of stalen damwanden. Maar staal is – zeker in deze tijd – kostbaar en niet duurzaam.”
Rijnland liet de keuze voor het materiaal en de inbrengmethode over aan de inschrijvende aannemers. Uiteindelijk viel de keuze op de Cutter Soil Mix-methode (CSM). Ook Waterschap Rivierenland en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden bekijken de mogelijkheden voor toepassing van soilmix schermen. “Met deze techniek meng je de grond ter plekke met een bindmiddel zodat je de grond sterker maakt”, aldus Huub. “Hiermee vergroot je het palet aan oplossingen om uit te kiezen. Die technieken kun je makkelijker verduurzamen, omdat je minder grondstromen nodig hebt.”
Zo sterk als beton
De CSM-methode bleek een geschikte oplossing, die nooit eerder werd gebruikt in een primaire waterkering. Rijnland paste samen met aannemer Mourik de methode toe. Met een verticaal zakkende boorkop worden de bestaande ondergrond en grondwater met cement gemengd. Jasper: “Met het uitharden van het cement wordt de slappe bodem in de sleuf op sommige plekken net zo sterk als zwak beton. Naast dat het duurzamer en niet duurder is dan bewezen technieken, zoals een damwand, veroorzaakt deze methode geen of nauwelijks trillingen bij de uitvoering. En dat betekent minder hinder voor omwonenden. Deze techniek is erg toekomstbestendig. De theorie is dat je er weer doorheen kan frezen om de dijk aan te passen of sterker te maken wanneer dat nodig is.”
“Het is belangrijk om alle kennisdragers goed in beeld te hebben”
Prikkelen
Om de pilot ook daadwerkelijk om te zetten in een uitvoeringsmethode, bleek een goede samenwerking van groot belang. Tussen de deskundigen van aannemer en opdrachtgever, maar ook tussen Deltares en Rijnland. Jasper leerde vooral hoe belangrijk het is om aan de voorkant alle kennisdragers goed in beeld te hebben. “Je moet hierbij de beheerders en onderhoudsafdelingen van het waterschap prikkelen met deze innovatieve oplossing. Want innovatie is goed voor de BV Nederland. Daar is ook lef en durf voor nodig, zodat je de organisatie meekrijgt in de constructie die we in het project toepassen.”
Dapper
Innoveren betekent bij de IJsseldijk een proces met onbekendheid, zoals ook bij de soilmix-methode. Huub: “Als je een stalen damwand gebruikt, weet je precies wat je krijgt. Maar als je soilmix met de grond mengt, weet je in eerste instantie niet precies hoe sterk het gaat worden én hoe het zich gaat mengen. Daarom vind ik het dapper als een dijkbeheerder met innovatieve projecten start. Het is spannend, maar zeker nodig.”