Omgeving

Askold Huidink, technisch manager bij Waterschap Rijn en IJssel, is het met haar eens. “Overdreven gesteld: als ik tien jaar geleden een dijkversterking moest doen, zetten we er vaak een damwand in. Dan was het weer waterveilig. Vond de omgeving het niet mooi? Dan deden we er een betonprintje op. Zo werken we nu niet meer.”

“Neem dijkversterkingsproject Rijnkade in Arnhem”, gaat Askold verder. “Daar hebben onze ervaren omgevingsmanagers het contact met de omgeving heel grondig aangepakt.” Het resultaat? “Het voorkeursalternatief werd breed gedragen door de omgeving. Een belangrijk inzicht is dat je iets moet bieden, want door het project zit de omgeving wel een jaar lang tussen de werkzaamheden. In de nieuwe situatie kregen de horecaondernemers aan de Rijnkade bijvoorbeeld grotere terrassen. We zorgden ook voor minder en korter overlast. Zo kregen we hen mee in onze plannen. We daagden de aannemer ook uit om de omgeving te bedienen. Die krijgen daarin vaak net iets meer voor elkaar dan het waterschap. Zo kwam er een Buurtmaatje: een persoon ter plaatse die de veiligheid in de gaten houdt en vragen van omwonenden beantwoordt als: ‘Waar moet ik mijn vuilnis nu neerzetten?’ Mooi om te zien dat de markt ook steeds creatiever wordt.”

Inzicht in het project

“Soms kun je maar weinig concreets bieden, bijvoorbeeld door beperkt budget”, aldus Hendrika. “Maar de ervaring leert dat je altijd het belangrijkste kunt geven: inzicht in het project. Neem de betrokkenen mee in het proces en visualiseer de voortgang, ook ruim voordat de werkzaamheden starten. Zo weten zij dat er vooruitgang wordt geboekt, ook al zie je dat buiten nog niet.” Daarnaast is het belangrijk dat mensen uit de omgeving begrijpen wanneer en in hoeverre zij invloed hebben op het ontwerp, ziet Askold: “Bij de Rijnkade legden we dat al vroeg vast, zodat we met duidelijke kaders bij de omgeving kwamen. Onder welke voorwaarden nemen we een wens uit de omgeving mee in het ontwerp? Als je dat duidelijk hebt, voorkom je onrust.”

De omwonenden en ondernemers van de Rijnkade konden tijdens ontwerpateliers meepraten over de plannen. Askold: “Bij elke bijeenkomst vertelden we wat we hadden gedaan met de ideeën van de vorige keer. En we maakten zo veel mogelijk visueel. Er zat bijvoorbeeld een stedenbouwkundige van de gemeente bij, die ter plekke schetste hoe het er mogelijk uit kwam te zien. Dat werkte goed.”

Van belangen naar klantwensen

Nog iets dat niet zwaar drukt op de begroting, maar wel helpt in het contact met de omgeving: begrip tonen en weten wat er speelt. “Probeer vroeg in het project je vinger te krijgen achter de echte zorgen in het gebied”, aldus Hendrika. “Op basis van die kennis kun je klantwensen helpen formuleren, die het dijkontwerp kunnen verrijken.”

Samen op kantoor

Ook voor lokale overheden geldt dat je die al vroeg aan tafel moet hebben, merkte Askold. “Om jouw plannen te presenteren, maar ook om hun wensen in dit gebied in kaart te brengen.” Hendrika: “Zo kun je de overheden ook voorbereiden op hun rol binnen het project. Het is belangrijk dat zij daarvoor de menskracht hebben, zodat ze later in het proces niet worden verrast. En zodat ze hun taken goed kunnen oppakken. Als je dan ook nog op locatie kan samenwerken, dan schep je de ideale voorwaarden voor een soepele samenwerking.” Askold: “Bij de Rijnkade zitten we daarom met de gemeente en de aannemerscombinatie in een projectkantoor vlak bij het project. Op onze vaste samenwerkdag checken we continu bij elkaar of alles goed gaat, ook wat betreft de omgeving.”

Een indrukwekkende reis

In de afgelopen jaren hebben we met z’n allen veel geleerd en bereikt. Onze gezamenlijke inzichten zijn goud waard. De verhalen van onze dijkwerkers laten zien dat we sterker staan als we samenwerken, van elkaar leren en elkaars expertise benutten. Laten we elkaar dus blijven opzoeken, vragen stellen en goede – en minder goede – voorbeelden delen. Met een goed gevulde gereedschapskist kunnen we samen de uitdagingen van de toekomst aan. Op naar de volgende tien jaar!