Wanneer we spreken over energie en klimaat, hebben we het over het reduceren van emissies, waaronder CO2, stikstof en fijnstof. Het landelijk vastgelegde doel in de klimaatwet is 49% reductie van de CO2-uitstoot in 2030. Het Ministerie van IenW, Rijkswaterstaat en ProRail werken samen aan de uitvoering van het programma Klimaatneutrale en circulaire infraprojecten, vanuit de ambitie van IenW om uiterlijk in 2030 volledig klimaatneutraal te zijn en circulair te werken. De Unie van Waterschappen heeft zich, net als andere medeoverheden bij aangesloten, er wordt nu samen gewerkt aan een uitvoeringsagenda. Daarnaast stellen waterschappen zelf beleid op rondom energie en klimaat.
In de duurzaamheidsroos is dit thema opgedeeld in vier onderwerpen:
Emissies CO2, fijnstof, stikstof
Zoveel mogelijk voorkomen, mitigeren of compenseren van de uitstoot van schadelijke emissies zoals CO2, stikstof en fijnstof. Het gaat dan om de emissies over de gehele levenscyclus van de dijk of het kunstwerk: in de winning en productie van materialen/grondstoffen, het transport ervan naar de bouwplaats, het materieel inzet tijdens de aanleg, de gebruiksfase/onderhoud en tijdens de sloop.
Energieverbruik
Energieverbruik betreft het minimaliseren van de energie die nodig is om de dijk of het kunstwerk te versterken, te beheren en onderhouden, of in het geval van een kunstwerk, te bedienen. Het kan dan gaan om de energie die nodig is om materialen te maken, om het verbruik door materieel of installaties zoals een sluis of pomp.
Opname broeikasgassen
De uitstoot van broeikasgassen kan gecompenseerd worden door opname hiervan in bodem, bossen en oceanen. Voor de HWBP-projecten zijn er mogelijkheden om opname van CO2 te bevorderen door bijvoorbeeld aanleg van kwelders of ooibossen. Kwelders zijn de grootste zogenoemde Blue Carbon-ecosystemen van Nederland.
Duurzame energieopwekking
Duurzame energieopwekking gaat over de mate waarin het systeem zelf energie levert d.m.v. hernieuwbare, duurzame energiebronnen geïntegreerd in systeem/ object/ project. Het gaat dan om het mogelijk maken van duurzame energieopwekking, bijvoorbeeld door het mogelijk te maken dat zonnepanelen en windmolens op of in de dijk of kunstwerk kunnen worden aangelegd. Het kan hierbij ook gaan om het benutten thermische energie uit oppervlaktewater.
Tools & handreikingen
- Eindrapport leerproject emissieloos bouwen Wolferen – Sprok
- Toetsingskader emissieloos bouwen HWBP 2022
- Handreiking Multifunctionele dijken
- DuboCalc in HWBP projecten
- Zon op Dijken - Stowa
Websites met relevante informatie
- Klimaat beleid rijksoverheid
- Buyer Group zero emissie – PIANOO
- Home | CO2 emissiefactoren
- CO2-PRESTATIELADDER
- De Groene Koers – Bouwend Nederland
- GreenDeal het nieuwe draaien
- Strategie Klimaat Neutrale en Circulaire rijksinfrastructuur – IenW
- Samenwerken aan de uitvoering van klimaatneutrale en circulaire infra
- Themapagina Unie van Waterschappen: Duurzame energie
- Themapagina Unie van Waterschappen: Klimaat verandering
- Nature Today | Experiment kwelderaanleg bij Delfzijl succesvol