Future Dikes
Soortenrijke dijkvegetatie draagt bij aan biodiversiteitsherstel en de reductie van uitstoot van CO2. Nieuwe zaadmengsels met meer en andere soorten grassen en kruiden leiden tot een duurzamere grasbekleding die minder kwetsbaar is voor weer- en klimaatinvloeden (droogte) en mogelijk ingezet kan worden als natuurcompensatie.
| Initiatiefnemer | Waterschap Rivierenland |
| Doel | ontwikkelen sterke en duurzame grasbekleding |
| Toepasbaar bij | dijken met grasbekleding |
Waarom hebben we dit project?
Zaadmengsels met meer en andere soorten grassen en kruiden leiden tot een duurzamere grasbekleding die minder kwetsbaar is voor weer- en klimaatinvloeden (droogte). Daarnaast draagt soortenrijke dijkvegetatie bij aan biodiversiteitsherstel en de reductie van uitstoot van CO2- en stikstof en kan deze mogelijk ingezet kan worden als natuurcompensatie.
Voor grootschalige toepassing is onderzoek nodig om aan te tonen dat soortenrijke grasbekledingen voldoende erosiebestendig zijn. Ook is er kennis nodig over het ontwerpen, ontwikkelen, beheren en beoordelen van deze grasbekleding. Het is nodig dat een kennisbasis wordt vastgelegd die breed toepasbaar is in ontwerp- en beheerpraktijk, toepassingsvoorwaarden en kennishiaten worden ingevuld en het gedachtegoed wordt overgedragen aan de gebruikers.
In het innovatieproject FutureDikes – sterke soortenrijke grasbekleding, ontwikkelt Waterschap Rivierenland met een consortium van partijen soortenrijke grasbekleding. We tonen aan dat deze grasbekledingen voldoende erosiebestendig, duurzaam en kosteneffectief zijn. Hiervoor brengen we al aanwezige kennis bij elkaar, testen (bestaande) soortenrijke grasmatten met golfoverslag- en grastrekproeven en ontwikkelen nieuwe zaadmengsels. De resultaten zijn praktisch toepasbaar in versterkingsprojecten, beheer en beoordeling van dijken.
Wat is de impact van dit project?
Soortenrijke grasbekledingen zijn doelmatiger dan traditionele bekledingen. Qua erosiebestendigheid zijn ze vergelijkbaar met traditionele (grasbladgedomineerde) grasbekledingen. Daarnaast zijn ze minder droogtegevoelig waardoor kostbare herstelmaatregelen zoals in 2018 en 2019 tot het verleden gaan behoren. Ze ontwikkelen zich sneller waardoor tijdelijke maatregelen tussen zaaien en op sterkte zijn minder lang nodig zijn. Het bloemrijke karakter draagt bij aan de leefomgeving en daarmee aan draagvlak onder bewoners voor ingrijpende dijkversterking. Eventuele inzet als natuurcompensatie kan kostenbesparingen opleveren.
Soortenrijke grasbekledingen leveren een belangrijke bijdrage aan de duurzaamheids- en biodiversiteitsdoelstelling van de waterschappen en het HWBP. Alle soortenrijke dijken in Nederland verbinden ecologische waarden in onze omgeving en dragen bij aan het herstel van de biodiversiteit (waaronder de insectenstand).
Wat is het (beoogde) eindresultaat?
Het uitgevoerde onderzoek leert ons meer over de relatie tussen vegetatiesamenstelling, beworteling, bodem, droogte, beheer en erosieparameters. Met praktijkproeven (golfoverslagproeven en treksterktemetingen) is onderbouwd dat soortenrijke grasbekledingen voldoende erosiebestendig zijn. De opgedane kennis voor aanleg, ontwikkeling, beoordeling en beheer van soortenrijke grasbekleding wordt geborgd op de wiki van de Innovatieversneller en verankerd in instrumenten als ontwerp- en beoordelingsinstrumentarium (BOI), protocollen voor aanleg en beheer, de Basisspecificatie Dijken (BSD) en de Handreiking Grasbekleding. Met een basisrecept kunnen dijkversterkingsprojecten aan de slag met de aanleg van soortenrijke grasbekleding.
Voor het vervolgonderzoek in fase 2 met de nadruk op beheeraspecten, droogteresistentie, ontwikkeling van zaadmengsels en opstellen van werkwijzen en monitoring van proefvakken en kennisoverdracht neemt STOWA het stokje over van HWBP en Waterschap Rivierland.
Wie is er vanuit de alliantie betrokken?
Waterschap Rivierenland heeft het project uitgevoerd samen met de Radboud Universiteit, Universiteit Twente, Wageningen Environmental Research, Deltares, Infram Hydren, Eureco Advies en Lumbricus. Via een gebruikersgroep vindt afstemming plaats met STOWA, waterschappen en Rijkswaterstaat-WVL.
Meer informatie
De themarapporten zijn te vinden op: Grasbekleding - HWBP-Bekleding - Deltares Public Wiki
De resultaten zullen worden gebruikt om de Handreiking grasbekleding aan te vullen. https://www.handreikinggrasbekleding.nl/
Samenvattend boekje FutureDikes: https://www.ru.nl/onderzoek/onderzoeksnieuws/download-nu-het-projectrapport-van-future-dikes-fase-1
Video's effecten inzaaien bij WoS, Waaldijk Oosterhout.
ENW-advies: https://www.enwinfo.nl/adviezen/advies-future-dikes/
