Onderzoek nodig om zanddijken te innoveren

We moeten meters maken op voor 2050 minimaal 1100 kilometer aan dijken en 500 sluizen en gemalen te versterken. Het inzetten van kennis en innovatie is hierbij hard nodig. Dit project 'Gras op zand' is het eerste innovatievoorstel dat onder de nieuwe Kennis- en innovatieagenda valt.

PHILIPPE SCHOONEN: We staan hier bij de Overijsselse Vecht die ook bedijkt is.
Het zijn primaire keringen, dus belangrijke waterkeringen, die zijn gemaakt van zand en dat maakt het moeilijk om aan te tonen dat ze sterk genoeg zijn.
Honderden jaren bouwen we al dijken in Nederland en we weten eigenlijk: een goeie dijk, die maak je van klei.
Hier langs de Vecht is gewoon weinig klei en hebben ze noodgedwongen de dijken van zand gemaakt grasbekleding erop laten groeien, en die grasbekleding geeft het sterkte.
Sinds 2017 hebben we een nieuwe norm.
Voor de dijken met klei is veel onderzoek gedaan en er zijn rekenmodellen beschikbaar die aangeven zo sterk is de dijk, dit kan hij hebben qua belasting.
Die modellen zijn er dus niet voor zanddijken.
Om dus te kunnen aantonen dat deze dijken veilig genoeg zijn hebben we gewoon onderzoek nodig om te laten zien: dit kan hij hebben qua golven dit kan hij hebben qua water dat eroverheen stroomt.
Daarvoor zijn proeven nodig en die willen we hier gewoon gaan uitvoeren om te kijken, op de dijk zelf: wat kan hij nou eigenlijk hebben als je er maar genoeg water tegenaan gooit?
De voorbereiding van het onderzoek start in januari en dan gaan we in de winter van 2021 ook echt de proeven doen met het water op de dijk laten botsen.
Er zijn beheerders die zeggen: Doe er maar gewoon klei overheen dan is de dijk sterk genoeg, zijn we klaar voor de toekomst.
Maar dat kost al snel 45, 55 miljoen euro om dat hier langs de Vecht te doen.
Is dat dan maatschappelijk verantwoord?
Deze dijken liggen er al 100 jaar, voldoen al 100 jaar en het ontbreken van een rekenregel kan toch niet de reden zijn dat we nu in een keer miljoenen uitgeven?
Dat is eigenlijk de aanleiding om te zeggen we gaan niet gelijk over tot die versterking, we gaan eerst kijken is het niet rekenkundig te onderbouwen dat ze wel degelijk sterk genoeg zijn?
Wat ik hier geleerd heb, en dat zou ook mijn advies zijn aan andere technische managers of projectmanagers van dijkversterking voordat je die schop in de grond zet, kijk of het echt nodig is.
Want we hebben goeie dijken, we hebben stevige dijken en we willen nog veiligere dijken.
Dat moeten we ook zeker blijven nastreven maar we moeten wel zeker weten wat daarvoor nodig is.
Dat moeten we onderbouwen en als daar nog ruimte zit moet je die ook gewoon pakken.
Want dat is voor iedereen in de omgeving gewoon het beste om nou ja, de dijkversterking, alleen dat te doen wat echt nodig is.

(Met op de achtergrond de Vechterweerdstuw en de Vecht verschijnt het logo van het HWBP.)